Стравот е често присутна емоција во животот на секој човек. Секој од нас има барем еден страв, со кој се соочува. Стравот може да има различни причини и да биде поврзан со различни ситуации, од клаустрофобија и социјална анксиозност до страв од неизвесност и губење на контрола. Во некои случаи, стравот може да биде многу интензивен и да го ограничува животот на луѓето, додека во други случаи, тој може да биде прикриен и под контрола.
Стравот е природна реакција на телото кога се изложува на потенцијално опасни ситуации. Тој е дел од нашиот животен механизам, кој ни помага да се заштитиме од опасности. Кога се изложуваме на стравот, телото се подготвува да одговори на опасноста, што може да вклучува зголемување на брзината на дишење и пулсот, како и промена во нивото на хормоните во телото.
Иако стравот е природна реакција, тој може да биде прекумерен и да има негативно влијание на нашиот живот.
„Стравот од неуспех може да биде толку голем, што ќе спречи луѓето да пробаат да го постигнат успехот“, вели Ерик Ворен, американски мотивациски говорник, автор и педагог, познат по своите влијателни говорови за мотивација и успех.
Некои луѓе имаат интензивен страв кој го ограничува нивниот живот и нивните можности да се соочат со различни ситуации. Во овие случаи, важно е да се побара помош од стручно лице како што е психотерапевт, кој може да помогне да се контролира стравот и да се научи како да се справува со него.
Сепак, стравот не е секогаш негативен. Во некои случаи, тој може да биде мотор на мотивација, да ги поттикне луѓето да преземат активности и да се соочуваат со предизвиците. Кога стравот се контролира и користи како инспирација, тој може да биде корисен и да ги подобри перформансите на луѓето.
Токму тоа го тврди американски автор, психолог и бизнис консултант Стивен Кови, најпознат по својата книга „Седум навики на високо ефикасните луѓе“, која се смета за една од највлијателните книги во областа на личната продуктивност и успехот во бизнисот.
„Секогаш има една страна на стравот, која мора да се разгледа: како да се искористи таа енергија, којашто произлегува од стравот, за да се постигнат позитивни нешта“ вели Кови.
Дополнително, стравот може да биде и индикатор за нешто што ни е важно или за нешто што може да не очекува во иднина. На пример, стравот од неуспех може да биде индикатор за тоа што ни е важно во нашиот живот, а стравот од губење на контрола може да биде индикатор за потребата за постојана контрола на својот живот.
Пример за тоа е сценариото кога некој има страв од јавно говорење. Овој страв е многу распространет и може да ги ограничи луѓето во нивната професионална кариера или да ги оттргне од јавни настапи. Сепак, кога ќе се научат техники за контролирање на стравот, како што се длабоко дишење и позитивното самоубедување, овој страв може да биде претворен во инспирација за да се подобри перформансот на настапот. Овој пристап наречен „умножувачки ефект на стравот“ може да помогне луѓето да преземат повеќе ризици и да ги постигнат своите цели.
Канадскиот психолог Џоан Конфорт, која има богато искуство во терапевтската работа со луѓе кои страдаат од вознемиреност, депресија и други проблеми поврзани со менталното здравје, голем дел од својата кариера посветила на значењето на самосвеста, развој на самодоверба и стратегиите за превладување на стравовите и вознемиреноста.
„Кога стравот ќе те нападне, направи нешто различно, направи нешто, што никогаш не си го направил. Ѕидот што го градиш, ќе ги скрши оковите на стравот“, вели Конфорт.
Како да управуваме со стравот?
Современата култура има многу причини за зголемување на стравот. Медиумите можат да го зголемат стравот кај луѓето, претставувајќи ситуации кои можат да предизвикаат опасност или негативни последици. Дополнително, социјалните мрежи можат да имаат негативен ефект врз стравот, бидејќи ги изложуваат луѓето на бројни содржини кои можат да ги наведат на размислување за своите стравови.
За да ги победуваме нашите стравови, можеме да примениме различни методи. Една од најефикасните методи е длабокото дишење. Оваа техника ни помага да ги смириме нашите нерви и да го намалиме нашиот одговор на стравот. Други методи можат да вклучуваат практицирање на медитација, вежбање, забава со пријатели и семејство, и др.
Иако стравот може да биде предизвик за нашето дневно живеење, тој не треба да ни ја одзема контролата врз нашите животи.
„Секој што се бори со стравот знае дека не е возможно тој да се отстрани само со замислување дека не е таму. Стравот треба да се преживее“, вели Стивен Пресфилд, автор на книгата “Војната на уметноста“, во која го опишува креативниот процес, како да се преброди стравот и вознемиреноста кои често ги имаат авторите и уметниците.
Со правилно управување на стравот, можеме да ја подобриме нашата способност да се носиме со него и да живееме со поголема сигурност и спокојство. Овој процес не е лесен, но може да биде многу ефективен и да го подобри квалитетот на нашето живеење.
Еден начин за управување со стравот е да ги префокусираме нашите мисли. Многу често, кога се соочуваме со ситуации кои предизвикуваат страв, нашите мисли можат да се насочат на негативните исходи и сценарија. Ова може да доведе до засилување на стравот и убедување дека ситуацијата е уште полоша. За да се носиме со овој проблем, можеме да ја промениме нашата перспектива и да се фокусираме на позитивните исклучоци и можностите за решавање на проблемот.
Друг начин за управување со стравот е да го сфатиме како единствен начин на нашето тело да ни каже дека имаме проблем. Наместо да го избегнуваме стравот, можеме да го препознаеме и да се фокусираме на решавање на проблемот. Ова може да вклучува превземање на активни мерки, како што се контактирање со лекар или соодветна организација, за да се добие поддршка и помош.
Конечно, еден од најважните начини за управување со стравот е да го прифатиме како дел од нашето искуство. Стравот може да биде непријатен и понекогаш може да предизвика непријатни симптоми, но тоа не го прави непријател. Со прифаќање на стравот како дел од нашето искуство, можеме да го користиме како сигнал за сознавање на нашите граници и потреби и да го користиме како можност за развој на нашата емоционална интелигенција.
Стравот може да биде прво сигнал дека нешто не е во ред со нашата околина или со нашата внатрешност. Кога ќе го прифатиме стравот како дел од нашето искуство, можеме да научиме да го разгледуваме како корисна емоција, која не само што нè предупредува кога некој аспект на нашата животна средина може да биде опасен, туку и како емоција, која не нуди можност за раст и развој.
Овој пристап кон стравот може да биде тешко да се постигне, особено ако веќе имаме длабоко вграден негативен однос кон него. Но, со правилна поддршка и тренинг, можеме да се научиме да го гледаме стравот како пријателски сигнал и како средство за подобрување на нашиот живот.
Затоа, можеме да заклучиме дека стравот е природна емоција која нè штити и помага во нашето преживување. Но, кога постои прекумерен страв или страв кој нè ограничува, можеме да го управуваме преку промена на нашите мислења, фокусирање на решенија, сфаќање на неговото значење и прифаќање, како дел од нашето искуство. Со правилна поддршка и тренинг, можеме да го претвориме стравот од непријател во пријател и да ја подобриме нашата способност да се носиме со него и да живееме со поголема сигурност и спокојство.
Стравот и познатите
Американскиот претседател Франклин Д. Рузвелт боледувал од детска парализа, па бил присилен да се бори со стравот секој ден. Тој ја преживеал оваа болест и бил во можност да го инспирира светот со својата просветлувачка и лидерска филозофија.
Иако имаше голем интелектуален капацитет, генијалниот физичар Алберт Ајнштајн, имал страв од социјални средби. Тој често избегнувал друштво и најмногу уживал во својата работа.
Холивудскиот актер Џек Николсон се борел со страв од летање. Тој го победил својот страв со помош на терапија.
Телевизиската водителка и авторка Опра Винфри јавно говори за својот страв од височина. Тоа не ја спречува да ја претставува својата идеја на своето ток-шоу и да биде успешна во својата кариера.
Можеби ќе ве интересира:
