Зошто повеќе мажи умираат од коронавирус?

Дали COVID-19 е сексистичка болест? Се чини дека може да биде, бидејќи повеќе мажи од жени се пријавени како жртви на вирусот. Разликата за прв пат е забележана во Кина, каде што стапката на смртност откри дека 2,8% од мажите кои го фатиле вирусот починале, наспроти 1,7% од жените. Овие откритија беа реплицирани во Италија каде стапката на смртност во моментов е 7,2 проценти за мажите и 4,1% за жените.

Во Јужна Кореја, каде беше извршено екстензивно тестирање, и покрај тоа што покажа дека процентот на жени кои биле позитивни на вирусот е поголем од оној на мажите, околу 54 проценти од пријавените смртни случаи биле мажи.

Прашањето е, зошто мажите се со поголема веројатност да умрат од коронавирус отколку жените? Иако научниците уште не можат да дадат дефинитивен одговор, постојат неколку теории.

Нездрав начин на живот

Една теорија е дека мажите имаат нездрави навики, кои се поврзани со развој на хронични заболувања. Од досега собраните податоци, ние сме свесни дека оние кои потешко страдале од Covid-19 имале основни здравствени состојби како покачен крвен притисок, срцеви заболувања и заболувања на белите дробови. Можеби е резултат на изборот на живот дека овие состојби се почести кај мажите и затоа COVID-19 е погубно кај мажите.

Меѓу овие избори за начин на живот се потрошувачката на алкохол и тутун. Податоците собрани во 2015 година од Светската здравствена организација (СЗО) покажуваат дека мажите пијат околу пет пати повеќе алкохол од жените. Мажите исто така во поголем процент се пушачи отколку жените.

Пушачите се сметаат за поризични на развивање компликации, како што се респираторни тешкотии и пневмонија, ако фатат коронавирус, нивното респираторно здравје веројатно ќе биде лошо. Тие исто така се изложени на зголемен ризик да имаат основна респираторна состојба како хронично опструктивно белодробно заболување (ХОББ), еден вид на заболувања на белите дробови, што може да се засили од вирусот.

Можеби дури и пушачите имаат поголема веројатност да го фатат вирусот на прво место заради дејството на ставање на раката на уста, со употреба на неизмиени раце да запалат цигар или дури и да споделуваат цигари. 

Студиите во Кина навистина потврдија дека пушеле повеќе мажи, при што 50% од мажите и само 3% од жените се пушачи во општата популација во Кина, па затоа не е изненадувачки што оваа теорија за пушење била една од првите што ја објаснила родовата различност.

Сепак, со повеќе податоци кои произлегуваат од други земји, оваа теорија веќе не се смета за адекватна во целосно објаснување на разликата. Ова е затоа што во Италија, каде рамнотежата за пушење е поеднаква (7 милиони мажи наспроти 4,5 милиони жени пушачи), не може да ја даде целосната причина зошто повеќе мажи во Италија умираат од коронавирус. 

Миење на рацете

Миењето на рацете со сапун се смета за најекономична интервенција за контрола на заболувања, потребата редовно и темелно да ги миеме рацете со топла вода и сапун како еден начин да ги намалиме шансите за зараза од КОВИД-19. Сепак, има студии кои сугерираат дека мажите можат да бидат полоши при хигиената отколку жените.

Студијата во САД во 2009 година покажа дека само 31% од мажите ги миеле рацете откако користеле јавен тоалет, на пример, во споредба со 65% од жените. Жените исто така почесто користеле сапун при миење на рацете.

Како и да е, ние сме свесни дека бројот на жени кои навистина заболуваат од вирусот е скоро еднаков на оној на мажите, но умираат повеќе мажи. Затоа, разликите во миењето раце веројатно нема да биде главна причина за зголемени стапки на смртност кај мажите.

Одговори на имунолошкиот систем

Од студиите за други вируси, вклучително и други коронавируси, знаеме дека жените имаат поголем имунолошки одговор на вирусен напад отколку мажите. Ова значи дека жените обично се побрзи да се одбранат од вирусот и да го намалат неговото оптоварување – количината на вирусот кај заразено лице.

Несреќна исплата за овој поефикасен имунолошки одговор е дека жените со поголема веројатност страдаат од автоимуни болести. Покрај тоа што се поефикасни при производство на антитела, жените може да произведат и повеќе „само-реактивни“ антитела – оние кои се способни да го нападнат сопственото ткиво на организмот, што резултира во автоимуни болести.

Побавната и помалку ефикасната реакција на машкиот имунолошки систем може да биде една од причините зошто Covid-19 во целост повеќе влијае на мажите.

Хормони

Предложено објаснување за имунолошката разлика меѓу мажите и жените може да се должи и на хормоните. Студиите покажаа дека имунитетот кон вирусите варира со промени во концентрациите на хормоните, кои се случуваат во различни фази на менструалниот циклус и кои можат да бидат засегнати со земање на контрацепција, за време на бременоста и по менопаузата.

Затоа, изводливо е дека женските хормони може делумно да бидат одговорни за нерамнотежата на родовите рамки на COVID-19.

Оваа теоретска разлика беше истражувана во студиите на животни за време на појава на САРС во 2002 до 2003 година. Кога истражувачите ги отстраниле јајниците на глувци, кои произведуваат женски хормон, естроген, или ги третирале женските глувци со хемикалија која ги блокирала ефектите на естрогенот. Откриле дека подложноста на глувците кон САРС се зголемила и резултираше во зголемена стапка на смртност. Ова подразбира дека естрогенот има заштитен ефект кај глувци заразени со САРС, бидејќи вирусот САРС и КОВИД-19 делат 79% од истата генетика.

Х хромозом

Друга причина што имунолошкиот систем на жените може да функционира поинаку е заради дополнителниот Х-хромозом што го имаат жените.

Жените имаат два Х-хромозоми (XX) додека мажите имаат само еден (XY), а тоа се смета за релевантно затоа што значителен број гени кои го регулираат нашиот имунолошки одговор се кодираат на Х-хромозомот. Ова е сеуште теоретски, сепак, може да биде дека имањето втор X хромозом носи предност.

Извор aljazeera